रावणाचे अपूर्ण स्वप्न: अहंकाराचा पराजय

 रावणाचे अपूर्ण स्वप्न: अहंकाराचा पराजय

रावणाचे नाव घेताच आपल्या मनात एक अत्यंत शक्तिशाली, बुद्धिमान आणि सामर्थ्यवान राजा उभा राहतो. त्याच्याकडे अतुलनीय शौर्य, पराक्रम आणि शक्ती होती. त्याने आपली सामर्थ्य आणि बुद्धीमत्तेच्या जोरावर संपूर्ण विश्वावर विजय मिळवला होता. मात्र, या सर्व सामर्थ्याला हरवणारा त्याचा अहंकार आणि अभिमान होता. रावणाची तीन महत्वाकांक्षी स्वप्नं, ज्यांनी त्याला इतिहासात अमर केले, ती अपूर्ण राहिली आणि त्याचे पतन झाल्याचे प्रतीक बनली.

१. स्वर्गाला शिडी लावीन:

रावणाची पहिली महत्वाकांक्षा होती की तो स्वर्गात जाण्यासाठी शिडी लावेल. ही इच्छा केवळ त्याच्या महत्त्वाकांक्षेचे नाही तर त्याच्या अहंकाराचे प्रतिक होती. त्याला असे वाटले की देवतांवर आणि स्वर्गावर देखील त्याचे नियंत्रण असावे. पृथ्वी, पाताळ आणि स्वर्ग अशा तिन्ही लोकांवर तो आपले वर्चस्व गाजवू इच्छित होता. त्याने देवतांना आव्हान दिले, परंतु ही महत्त्वाकांक्षा त्याच्या अधर्माच्या मार्गामुळे अपूर्णच राहिली.

२. सोन्यात सुगंध भरीन:

सोने हे स्वतःच अत्यंत मूल्यवान धातू आहे, परंतु त्यात कोणताही सुगंध नसतो. रावणाला आपल्या शक्तीचा इतका गर्व होता की त्याला असे वाटले की तो अशक्य गोष्टी साध्य करू शकतो. सोन्यात सुगंध भरणे ही त्याच्या अशा अशक्य कार्यांच्या इच्छांची उदाहरण होती. यावरून रावणाचे अहंकार किती मोठे होते, हे स्पष्ट होते. मात्र, त्याच्या या अशक्य आकांक्षाही कधीच पूर्ण होऊ शकल्या नाहीत.

३. समुद्रातील पाणी गोड करीन:

समुद्रातील पाणी खारट असते, ते गोड करणे हे एक अत्यंत कठीण कार्य आहे. रावणाची ही तिसरी इच्छा त्याच्या सामर्थ्याच्या सर्वोच्चतेचे द्योतक होते. तो नैसर्गिक नियमांनाही आपल्या सामर्थ्याने मोडू शकतो, असे त्याला वाटत होते. समुद्राचे पाणी गोड करून तो आपल्या सामर्थ्याचे प्रदर्शन करायचा होता. मात्र, ही इच्छा देखील अपूर्ण राहिली.

अहंकाराचा पतन:

रावणाच्या या तीन इच्छांमधून त्याचा अहंकार आणि अभिमान दिसून येतो. त्याच्याकडे संपूर्ण जग जिंकण्याची क्षमता होती, परंतु त्याच्या अत्यधिक अहंकारामुळे त्याचे स्वतःचेच पतन झाले. त्याचे उद्दिष्ट फक्त जग जिंकणे नव्हते, तर संपूर्ण सृष्टीवर आपले वर्चस्व प्रस्थापित करणे होते. परंतु रामाच्या हातून झालेला त्याचा पराभव हा त्याच्या अहंकाराचा पराभव होता.

रावणाच्या या अपूर्ण इच्छांमधून आपल्याला एक धडा मिळतो की, कितीही मोठी शक्ती, बुद्धिमत्ता किंवा सामर्थ्य असले तरी अहंकार आणि अभिमानाने व्यक्तीचा नाश होतो.

शब्दांकन 

संचालक 

धनलाल मांगीलाल राठोड (कंचलीकर)

ता.किनवट जि. नांदेड 

🔰जनसेवा कंप्यूटर, शिवणी 

🔰जनसेवा प्रोऍक्टिव्ह अबॅकस सेंटर 

शिवणी, इस्लापूर, बोधडी (बु), हिमायतनगर 

🔰विद्याधन स्पेशल नवोदय क्लासेस,शिवणी 

Mo. 8668341988